Home > Modules > De keuzehulp prenatale screening inzetten als hulpmiddel
Leerdoel
Aan het einde van deze module weet je wat de keuzehulp prenatale screening is en hoe je deze kan inzetten tijdens consulten met laaggeletterden of zwangeren die moeite hebben om de informatie over prenatale screening te begrijpen.
Inhoud
Hoe kun je de keuzehulp prenatale screening inzetten?
De keuzehulp prenatale screening kan ingezet worden om zwangeren en hun partners beter te ondersteunen bij het maken van een weloverwogen keuze over het wel of geen prenataal screeningsonderzoek laten doen. Deze keuzehulp is ontwikkeld met laaggeletterde zwangeren. Maar je kan de keuzehulp inzetten als hulpmiddel voor het maken van een weloverwogen keuze over de prenatale screeningsonderzoeken bij alle zwangeren en hun partners.
Link naar de keuzehulp
De keuzehulp prenatale screening is voor verloskundigen toegankelijk via de link tnopns.nl/keuzehulp of via de button hieronder.
Let op: gedurende de onderzoeksfase krijgen zwangeren een persoonlijke link toegestuurd, zodat het gebruik van de keuzehulp kan worden geëvalueerd. De zwangere hoeft alleen op de link te klikken. Er is geen installatie van een app of iets anders nodig. Deel de link voor verloskundigen naar de keuzehulp dus niet met de zwangeren die je gedurende de onderzoeksperiode spreekt.
Klik op de afbeelding hieronder en bekijk de video om alvast een indruk te krijgen van de keuzehulp.
De keuzehulp is ontwikkeld door TNO, Academie Verloskunde Maastricht en Pharos in samenwerking met verloskundigen en laaggeletterde zwangeren. In de keuzehulp wordt alle informatie voorgelezen door een avatar ‘verloskundige Anna’. Ook wordt de terugvraagmethode gebruikt om te controleren of alle informatie goed is begrepen. Zwangeren kunnen zelf kiezen welke onderdelen ze willen doorlopen.
De onderdelen van de keuzehulp
Hieronder worden de onderdelen van de keuzehulp toegelicht.
Onderdeel 1
Keuzehulp onderdeel 1: Ervaringen van anderen
In het onderdeel ‘Ervaringen van anderen’ kan de zwangere ervaringen van anderen bij het maken van de keuze over prenatale screening zien en beluisteren (zie ook de afbeelding).
Onderdeel 2
Keuzehulp onderdeel 2: Informatie over de onderzoeken
In het onderdeel ‘Informatie over de onderzoeken’ ontvangt de zwangere informatie over de prenatale screeningsonderzoeken (zie ook de afbeelding):
a. welke aandoeningen en lichamelijke afwijkingen onderzocht kunnen worden
b. hoe het onderzoek werkt
c. wat de uitslag van het onderzoek voor de zwangere betekent
a) Aandoeningen en lichamelijke afwijkingen
Bij aandoeningen en lichamelijke afwijkingen wordt per aandoening of afwijking aan de zwangere uitgelegd:
- wat het is
- hoe het is voor het kind
- hoe het is voor het gezin om te leven met een kind met een aandoening of afwijking
De informatie over aandoeningen en lichamelijke afwijkingen wordt afgesloten met het onderdeel “heb ik het goed uitgelegd?”. Hierbij wordt de terugvraagmethode gebruikt. Verloskundige Anna (de avatar) geeft aan dat ze graag wil weten of ze de informatie goed heeft uitgelegd, en stelt hierover enkele vragen. Op deze manier wordt gecontroleerd of de zwangere de informatie heeft begrepen, zonder dat zij zich getoetst voelt.
b) Onderzoek tijdens je zwangerschap
Bij onderzoek tijdens de zwangerschap wordt per prenataal screeningsonderzoek uitgelegd:
- wat het is
- waarom je het onderzoek kunt doen
- hoe je het onderzoek kan laten doen
De informatie over het onderzoek tijdens de zwangerschap wordt wederom afgesloten met het onderdeel “heb ik het goed uitgelegd?”.
c) Over de uitslagen van het onderzoek
In het gedeelte over de uitslagen van het onderzoek krijgt de zwangere informatie over:
- wat de uitslag van de prenatale screeningsonderzoeken betekent
- of er vervolgonderzoek nodig is na de uitslag van de test
De informatie over de uitslagen wordt wederom afgesloten met het onderdeel “heb ik het goed uitgelegd?”.
Onderdeel 3
Keuzehulp onderdeel 3: Hulp bij het kiezen
In het onderdeel ‘Hulp bij het kiezen’ krijgt de zwangere een overzicht van redenen die voor toekomstige ouders belangrijk kunnen zijn bij het maken van de keuze over prenatale screening (zie ook de afbeelding).
Eerst wordt uitgelegd dat de zwangere zelf kan kiezen of ze de NIPT, de 13-weken echo en de 20-weken echo wel of niet wil laten doen. Daarna ziet de zwangere een aantal redenen die voor toekomstige ouders belangrijk kunnen zijn bij het maken van hun keuze. Bij elke reden kan de zwangere kiezen of deze voor haar wel belangrijk is (ze kan dan op ‘ja’ klikken), niet belangrijk is (ze kan dan op ‘nee’ klikken), of hierover twijfelt (ze kan dan op ‘weet ik niet’ klikken). De zwangere kan vervolgens nog extra redenen toevoegen die niet in het overzicht staan. Verloskundige Anna (de avatar) geeft uiteindelijk een samenvattingsoverzicht dat ook kan worden gedownload en geprint.
Onderdeel 4
Keuzehulp onderdeel 4: Welke vragen heb je nog?
In het onderdeel ‘Welke vragen heb je nog?’ worden veelgestelde vragen van zwangeren aan verloskundigen of gynaecologen gepresenteerd (zie ook de afbeelding).
De zwangere kan de vragen die voor haar belangrijk zijn naar verloskundige Anna (de avatar) slepen. De vragen die voor haar niet belangrijk, kan ze naar de prullenbak slepen. Als de zwangere nog andere vragen heeft, kan ze deze vervolgens zelf toevoegen. De zwangere kan uiteindelijk de vragen die voor haar belangrijk zijn downloaden, printen, en meenemen naar de verloskundige of gynaecoloog.
Taal en spreektempo van de keuzehulp
De keuzehulp is meertalig en het spreektempo kan worden aangepast door middel van 2 extra functionaliteiten:
- Taal. De zwangere kan kiezen uit 3 talen: Nederlands, Engels en Arabisch. Voor gebruik tijdens counseling kan bijvoorbeeld de spreektaal op Arabisch worden ingesteld met een Nederlandse ondertiteling. Zo kunnen verloskundigen of gynaecologen altijd blijven volgen wat er op welk moment wordt verteld aan de zwangere.
- Spreektempo. Het spreektempo kan worden aangepast naar de behoefte van de zwangere. Vooronderzoek onder laaggeletterde zwangeren heeft aangetoond dat het voor een goed begrip van de inhoud van de keuzehulp voor hen belangrijk is om het spreektempo van verloskundige Anna (de avatar) te kunnen aanpassen. Door de informatie te ontvangen in een langzamer spreektempo hebben laaggeletterde zwangeren meer tijd om de informatie voor zichzelf goed te verwerken.
Inzetbaarheid van de keuzehulp
De keuzehulp kan op verschillende manieren worden ingezet:
- Rondom het counselinggesprek over prenatale screening.
Allereerst kan je bij het consult voorafgaand aan het counselinggesprek over prenatale screening alvast aangeven dat de keuzehulp er is. Met behulp van de show-me methode kan je de zwangere vragen om te laten zien hoe zij bij de keuzehulp komt: tijdens de onderzoeksperiode ontvangt ze de link naar de keuzehulp van TNO & AVM. Zo kan de zwangere zich voorbereiden op het gesprek over prenatale screening en alvast nadenken over mogelijke vragen.
Je kan ook onderdelen van de keuzehulp samen met de zwangere doorlopen tijdens het counselinggesprek, bijvoorbeeld als je merkt dat bepaalde informatie niet goed wordt begrepen. Je kan met behulp van de show-me methode met de zwangere oefenen om de keuzehulp te doorlopen. Gebruik hiervoor de link die je als verloskundige zelf hebt of de persoonlijke link die de zwangere heeft ontvangen in het kader van het onderzoek.
Ten slotte kan je aan het eind van het consult de zwangere vragen om de keuzehulp thuis (nog eens) te doorlopen via de persoonlijke link, om zo alle informatie nog eens rustig te bekijken en te laten bezinken. - Rondom de verschillende contactmomenten van de prenatale screening: de NIPT, de 13-weken en 20-weken echo.
Je kan tijdens de contactmomenten voor de NIPT, de 13-weken echo, en de 20-weken echo de specifieke onderdelen van de keuzehulp (nog eens) samen doorlopen. Je kan de zwangere ook met behulp van de show-me methode vragen om een onderdeel zelf thuis (nog eens) te doorlopen, om haar zo alle informatie nog eens rustig te laten bekijken en bezinken. - In de wachtkamer waar je de zwangere de keuzehulp kunt laten bekijken.
De link naar de keuzehulp wordt binnen dit onderzoek door TNO & AVM opgestuurd naar de zwangere met de vraag de keuzehulp te bekijken ter voorbereiding op of na afloop van het counselinggesprek. Omdat laaggeletterden extra moeite hebben met het lezen en begrijpen van geschreven tekst kan het zijn dat de uitnodiging om de keuzehulp te bekijken niet is gelezen. Vraag de zwangere je de link te laten zien of, om de keuzehulp voorafgaand aan een counselinggesprek of contactmoment (bijvoorbeeld in de wachtkamer) op hun telefoon te bekijken. Je kan de assistente vragen om de zwangere, indien nodig, hierbij te helpen om de keuzehulp te vinden en bekijken.
Let op: omdat de keuzehulp gebruikt maakt van een avatar en audio, is het prettig als de zwangere de keuzehulp op een rustige plek of met een koptelefoon kan bekijken.
Hoe enthousiasmeer je zwangeren om de keuzehulp te gebruiken?
- Laat tijdens het consult de link naar de keuzehulp zien.
- Open de link naar de keuzehulp die je zelf hebt of die de zwangere heeft gekregen om de werking te laten zien.
- Gebruik de show-me methode om te controleren of de zwangere weet hoe ze de keuzehulp zelf kan vinden en gebruiken.
- Benoem dat het belangrijk is om (samen met de partner) een goede keuze te maken over prenatale screening en dat deze keuzehulp daarbij kan helpen.
- Benoem dat het belangrijk is om dit rustig en op het gemak thuis te doen.
- Vertel de zwanger dat er voldoende tijd is om alle vragen te beantwoorden die ze na het bekijken van de keuzehulp nog heeft.
Waarom kan de keuzehulp laaggeletterden helpen? De keuzehulp is gemaakt om laaggeletterde zwangeren te helpen bij het maken van een weloverwogen keuze over prenatale screening:
- Alle informatie wordt voorgelezen.
- De terugvraagmethode wordt gebruikt om te controleren of alle informatie goed is begrepen.
- De zwangere kan zelf kiezen welke onderdelen ze wil doorlopen en herhalen.
- De keuzehulp is meertalig.
- Het spreektempo kan worden aangepast.
- De keuzehulp streeft geen volledigheid na. De belangrijkste informatie over prenatale screening wordt zo kort en duidelijk mogelijk uitgelegd.
- De keuzehulp is makkelijk te vinden en te gebruiken. Er hoeft geen app gedownload te worden.
- De keuzehulp is stapsgewijs ontwikkeld. Bij elke stap is bij laaggeletterden getest wat ze van de keuzehulp vonden en wat er verbeterd kon worden.